Là địa phương nằm ở vùng tả ngạn sông La, nơi đây xưa là phủ lỵ , cùng với phố Phù Thạch và Lam Thành Nghệ An trở thành địa danh sầm uất cả về kinh tế lẫn văn hoá. Đức Tùng có đường giao thông và đường sắt khá thuận tiện .

Đền Kim Môn được phân bố trên địa phận làng Kim Môn, xã Đức Tùng , trên một diện tích 3.000m2, hình chữ nhật, xung quanh được bao bọc bởi một hệ thống cây cối um tùm với nhiều loại cây cổ thụ có tuổi trên trăm năm góp phần tạo cho khu di tích thêm phần cổ kính uy nghiêm, phía trước là cánh đồng rộng bao la.

Để thuân lợi cho việc khảo sát, nghiên cứu chúng tôi giới thiệu công trình theo những bộ phận nội ngoại thất như sau.

  1. Ngoại thất:

Từ trú sở của UBND xã Đức Tùng du khách có thể đi bách bộ khoãng 1,5 km theo con đường liên thôn liên xã rẽ phải 100m là gặp di tích.

  • Hồ bán nguyệt:

Hồ bán nguyệt được phân bố trước cổng tam quan , có cạnh dài 13,5m , sâu khoảng 0,85m. Không khẳng định được thời gian song theo nhiều cụ già cao tuổi trong làng cho biết thì hồ bán nguyệt có độ tuổi đồng thời với đền Kim Môn để khẳng định và phụ hoạ cho sự lâu năm của khu di tích các cụ còn cho biết hàng chục cây lộc vừng cổ thụ bao quanh hồ có cùng niên đại. Cách hồ bán nguyệt 2,5m là cổng tam quan.

  • Cổng tam quan.

Cũng như bao công trình đình đền khác , cổng tam quan đền Kim Môn được xây dựng chính diện với nhà trung và thượng điện theo một trục chính tâm, với chất liệu gạch đá vôi vữa. Với lối kiến trúc ở giữa là cửa đại hai bên là cửa tiểu nối liền với với hệ thống tường dắt nối dài đã phản ảnh tính nghiêm ngặt khoa học vừa liên hoàn vừa tách biệt của tư tưởng nho giáo xưa . cổng tam quan có kích thước tổng thể dài 28m, trong đó cửa đại chia hai phần tường dắt ra hai phần bằng nhaurf kích thước cửa đại rộng2,55 m, cao2,70m , mặt trước có có đắp nổi một số hoạ tiết như ngựa, voi và hổ phù. Kích thước hai cửa tiểu cao 1,70 m, rộng 0,90m, tất cả được tạo dáng hình vòm, với chất liệu gạch đá vôi vữa xi măng (do thòi gian và chiến tranh đã làm hư hỏng, nay con cháu xa gần đã công đức hàng trăm triệu đồng đang tiến hành nâng cấp trả lại nguyên trạng cổng ra vào di tích)

  1. Nội thất:

Phía sau cách hệ thống cổng tam quan 8m là một khoãng đất trống bao quanh lấy hạ điện và thượng điện (có thể coi đâyvừa là sân vừa là hành lang đệm cho di tích) với diện tích khá rộng tạo giúp cho du khách cũng như người đi lễ có được không gian thoải mái, tiếp đến là nhà hạ điện.

  • Nhà hạ điện:

Nhà hạ điện di tích đền Kim Môn được trổ theo chiều dọc, kết cấu theo kiểu nhà kẻ hồi văn , hồi trước ngoảnh về hướng cổng tam quan, kết cấu mặt bằng hình chữ nhật có nền cao hơn xung quanh 0,50m, toàn bộ được lát gạch đất nung, trên lợp ngói máy. Theo các cụ già trong làng cho biết trước đây đền Kim Môn được làm bằng ngói âm dương trên các đường dải đỉnh góc mái được trang trí những con rồng cách điệu bằng sứ rất đẹp song là vũng trũng bị lũ lụt tàn phá nhiều nên đã làm hư hỏng ảnh hưởng tới sự nguyên trạng của di tích. Diện tích nhà hạ điện 54,15m2 ( Dài 9,50m, rộng 5,70m)

  • Kết cấu vì kèo:

 

  • Kết cấu vì kèo:

Như trên đã trình bày di tích đền Kim Môn được cấu trúc đơn giản ít chạm trổ, nằm trong tổng thể của công trình, nhà thượng điện cũng không loại trừ ý nghĩa đó. Để tận dụng các bức tường gạch, người chỉ cần làm một đôi quá giang đặt giữa gác lên hai đầu bức tường.

  • Bài trí nội thất:

Gồm 1 hương án xây bằng gạch đá vôi vữa có chiều dài l,80m, rộng 0,60m, cao lm phía trước có đắp mặt hổ phù

  • Hiện vật gồm: 3 bình hương bằng sứ, 2 cọc đèn bằng sứ, 2 cọc đèn bằng gỗ, 2 ống hương bằng gỗ, 2 bình hoa bằng sứ.

Phía sau đắp 1 bàn thờ bằng gạch đá vôi vữa có chiều rộng l,lm, cao 0,90m, dài l,50m

Bài trí phía trên có 2 hạc gỗ, 1 mâm cổ bồng, có 5 trản bằng gỗ, 2 mâm chè bằng gỗ

Sau cùng 1 bàn thờ chính đắp bằng xi măng gạch đá có chiều dài l,90m, cao l,lm, rộng 0,60m. Bài trí ở giữa là 1 long ngai có 3 trản, hai bên có 2 khẩu súng bằng gỗ, hai bên có 2 giá gương bài vị, 1 mâm cổ bồng trên có 2 trản, 2 cọc đèn bằng gỗ, 2 bộ ấm chén bằng sứ, 2 lọ hoa bằng sứ.

VI. HIỆN VẬT TRONG DI TÍCH.

TT

Tên gọi

Chất liệu

Sô lượng

Ghi chú

1

Long ngai

GỖ

1

 

2

Ống hương

GỖ

2

 

3

Mòm sắc

GỖ

1

 

4

Cọc đèn

GỖ

4

 

5

Giá gương

Gỗ

2

 

6

Hạc gỗ

GỖ

2

 

7

Mâm cổ bồng

GỖ

2

 

8

Mâm chè

GỖ

2

 

9

Trản

GỖ

7

 

10

Súng

GỖ

2

 

11

Gươm

Gỗ

2

 

12

Bình hoa

Sứ

5

 

13

Bình hương

Đá

1

 

14

Sắc phong

Giấy

1

 

Tổng cộng

34

 

 
 

 

 

 

Phan Thị Cẩm Giang - văn hóa xã hội

Tệp đính kèm


Đánh giá:

lượt đánh giá: , trung bình:



 Bình luận


Mã xác thực không đúng.
    Bản đồ hành chính
     Liên kết website
     Bình chọn
    Thống kê: 185.840
    Online: 78