Theo quy định tại khoản 3 điều 114 Luật Đất đai 2013: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Việc xác định giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp. Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định".
Tuy nhiên, quá trình thực hiện quy định này của Luật Đất đai còn vướng mắc do điều kiện nhân lực của Sở Tài nguyên và Môi trường còn hạn chế; Hội đồng thẩm định giá đất cấp tỉnh làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, trong khi đó số lượng hồ sơ thẩm định của tỉnh nhiều nên khó khăn trong việc xây dựng, thẩm định giá đất cụ thể trên địa bàn toàn tỉnh theo các quy định của Luật Đất đai hiện hành.
Để khắc phục tình trạng này, căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương UBND tỉnh đã thực hiện ủy quyền quyết định giá đất cho UBND cấp huyện, nhưng vẫn chưa giải quyết triệt để được khó khăn trong quá trình thực hiện xác định giá đất cụ thể. Vì theo quy định nêu trên UBND tỉnh chỉ có thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể, còn việc xác định giá đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường; thẩm định giá đất thuộc Hội đồng thẩm định giá đất nên UBND tỉnh không thể ủy quyền xác định giá đất và thẩm định giá đất do nhiệm vụ này không thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh. Đây là vướng mắc không chỉ ở Hà Tĩnh mà ở nhiều địa phương khác trong cả nước.
Chính vì vậy, Nghị quyết số 73/NQ-CP ngày 6/5/2023 của Chính phủ về việc uỷ quyền quyết định giá đất cụ thể đã tháo gỡ khó khăn cho các địa phương trong quá trình thực hiện quyết định giá đất cụ thể.
Theo đó, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Kết luận số 14-KL/TW ngày 22 tháng 9 năm 2021 của Bộ Chính trị và tình hình thực tế của địa phương thực hiện uỷ quyền cho Uỷ ban nhân dân cấp huyện, cụ thể:
- Quyết định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; thu tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư; tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân; xác định giá đất đối với diện tích vượt hạn mức khi nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở cho hộ gia đình, cá nhân; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân.
- Quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất, thành viên Hội đồng bao gồm: Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện làm chủ tịch hội đồng và lãnh đạo cơ quan tài chính cấp huyện làm thường trực Hội đồng; lãnh đạo cơ quan tài nguyên và môi trường, các cơ quan chuyên môn cấp huyện có liên quan và lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất; tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất hoặc chuyên gia về giá đất và các thành viên khác do Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định. Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện trong việc tổ chức xác định giá đất.
Nghị quyết cũng yêu cầu Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải bảo đảm điều kiện về tài chính, nguồn nhân lực và điều kiện cần thiết khác để Uỷ ban nhân dân cấp huyện thực hiện việc quyết định giá đất cụ thể được uỷ quyền theo quy định trên; hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đã uỷ quyền và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình uỷ quyền; tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí và lợi dụng chính sách để trục lợi cá nhân.
Việc ủy quyền này được thực hiện từ ngày 6/5/2023 đến khi Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua thay thế Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành./.